Akvakultura mərhələlərində gölməçənin dibinin vəziyyətindəki dəyişikliklər

Akvakultura mərhələlərində gölməçənin dibinin vəziyyətindəki dəyişikliklər

Məlumdur ki, akvakulturada suyun keyfiyyətinə nəzarət həlledici əhəmiyyət kəsb edir və suyun keyfiyyəti gölməçənin dibinin vəziyyəti ilə sıx bağlıdır. Yaxşı gölməçə dibinin keyfiyyəti akvakulturanın inkişafına kömək edir. Bu məqalə akvakultura prosesinin müxtəlif mərhələlərində gölməçənin dibinin vəziyyətindəki dəyişikliklərə və müvafiq tədbirlərə diqqət yetirəcəkdir.

Akvakultura prosesi zamanı gölməçənin dibi adətən dörd dəyişikliyə məruz qalır: təşkilatlanma, reduksiya, zəhərlənmə və turşulaşma.

Akvakulturanın Erkən Mərhələsi - Təşkilatlanma

Akvakulturanın ilkin mərhələlərində qidalanma artdıqca gölməçənin dibində zibil, qalıq yem və nəcisin yığılması üzvi maddələrin tədricən yığılmasına gətirib çıxarır, bu proses təşkilatlanma adlanır. Bu mərhələdə oksigen səviyyəsi nisbətən kifayət qədərdir. Əsas məqsəd gölməçənin dibindəki lil və nəcisin parçalanması, yosunların böyüməsini təşviq etmək və suda həll olunmuş oksigeni artırmaq üçün onları qeyri-üzvi duzlara və qida maddələrinə çevirməkdir. Mikrob suşları palçıq və nəcisin parçalanmasına kömək etmək üçün istifadə edilə bilər.

Akvakulturanın Orta Mərhələsi – Reduksiya

Akvakultura inkişaf etdikcə, xüsusən də su heyvanlarının qidalanmasının pik dövründə yemin miqdarı artmağa davam edir və nəticədə gölməçədə üzvi maddələrin tədricən toplanması su obyektinin özünütəmizləmə qabiliyyətini üstələyir. Böyük miqdarda üzvi tullantılar dibində anaerob parçalanmaya məruz qalır, qara və pis qoxulu suya səbəb olur və suyun oksigenin tədricən tükəndiyi reduksiya mərhələsinə daxil olur. Məsələn, sulfat hidrogen sulfidə, ammonyak azot isə nitritə çevrilir. Azalmanın nəticəsi gölməçənin dibində əhəmiyyətli oksigen tükənməsidir və gölməçənin hipoksiyasına səbəb olur. Bu mərhələdə dib modifikasiyası üçün oksidləşdirici maddələrdən, məsələn, kalium monopersulfat birləşməsindən və natrium perkarbonatdan istifadə etmək tövsiyə olunur. Bu oksidləşdirici maddələr gölməçənin dibi çamurunu oksidləşdirə, oksigen istehlakını azalda və qara və qoxu problemlərini aradan qaldırmaq üçün oksidləşmə potensialını yaxşılaşdıra bilər.

Akvakulturanın Son Orta Mərhələsi-Zəhərlənmə

Son orta mərhələdə gölməçə hidrogen sulfidi, ammonyak azotu, nitrit və metan da daxil olmaqla əhəmiyyətli miqdarda zəhərli maddələr yaradır. Xüsusilə hidrogen sulfid və nitrit balıqlarda, karideslərdə və xərçənglərdə tənəffüs çətinliyinə və hətta boğulmalara səbəb ola bilər. Buna görə də, nitrit və ammonyak azot səviyyələri yüksəldikdə, bu zəhərli maddələri zərərsizləşdirmək üçün zərərsizləşdirici maddələrdən istifadə etmək məsləhətdir.

Akvakulturanın Son Mərhələsi-Asidləşmə

Akvakulturanın gec mərhələsində çoxlu üzvi maddələrin anaerob fermentasiyası səbəbindən gölməçənin dibi turşu olur, nəticədə pH aşağı düşür və hidrogen sulfidinin toksikliyi artır. Bu mərhələdə gölməçənin dibinin turşuluğunu neytrallaşdırmaq, pH səviyyəsini yüksəltmək və hidrogen sulfidin toksikliyini azaltmaq üçün ən çox yığılmış lil olan ərazilərə əhəng tətbiq oluna bilər.