ဝက်မွေးမြူရေးခြံများတွင် PRRS ကိုမည်သို့သတ်မှတ်မည်နည်း။

Porcine Reproductive and Respiratory Syndrome (PRRS) သည် ဝက်များကို ထိခိုက်စေသည့် အလွန်ကူးစက်တတ်သော ဗိုင်းရပ်စ်ရောဂါဖြစ်ပြီး ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းရှိ ဝက်မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းတွင် စီးပွားရေးအရ ဆုံးရှုံးမှုများစွာ ဖြစ်စေသည်။ ဝက်မွေးမြူရေးခြံအတွင်း PRRS တည်ငြိမ်မှုသည် ရောဂါကို စီမံခန့်ခွဲခြင်းနှင့် ထိန်းချုပ်ခြင်းအတွက် အရေးကြီးသောအချက်ဖြစ်သည်။ PRRS သည် လယ်ယာတစ်ခုအတွင်း တည်ငြိမ်မှုရှိမရှိ စစ်ဆေးခြင်းတွင် စောင့်ကြည့်ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ၊ ဓာတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်ခြင်းနှင့် ထိရောက်သော ဇီဝလုံခြုံရေးအစီအမံများကို အကောင်အထည်ဖော်ခြင်းတို့ ပေါင်းစပ်ပါဝင်ပါသည်။ ဤဆောင်းပါးသည် ဝက်မွေးမြူရေးခြံတစ်ခုရှိ PRRS ကို အကဲဖြတ်ရန် အဓိကအဆင့်များကို အကြမ်းဖျဉ်းဖော်ပြထားသည်။

1.Clinical Observation

PRRS ၏လက်တွေ့လက္ခဏာများအတွက်ဝက်များကိုပုံမှန်စောင့်ကြည့်ခြင်းသည်ရောဂါ၏တည်ငြိမ်မှုကိုအကဲဖြတ်ရန်ပထမခြေလှမ်းဖြစ်သည်။ PRRS သည် ပုံစံနှစ်မျိုးဖြင့် ထင်ရှားသည်- မျိုးစေ့ကြဲခြင်းတွင် မျိုးပွားမှုချို့ယွင်းခြင်းနှင့် ကြီးထွားလာသောဝက်များတွင် အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာရောဂါ။ ရှာဖွေရန် လက္ခဏာများ ပါဝင်သည်။

မျိုးပွားမှုဆိုင်ရာ ပြဿနာများ-ကိုယ်ဝန်ဖျက်ချခြင်း၊ သားမမွေးသေးခြင်း၊ မသေသောသန္ဓေသားများနှင့် မျိုးစေ့များတွင် အားနည်းသောဝက်ကလေးများ တိုးများလာသည်။

အသက်ရှူလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာ ပြဿနာများ-ချောင်းဆိုးခြင်း၊ အသက်ရှုကြပ်ခြင်း နှင့် ကြီးထွားလာသောဝက်များတွင် သေဆုံးနှုန်း တိုးလာသည်။

အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ ဤဆေးဘက်ဆိုင်ရာ လက္ခဏာများ လျော့နည်းခြင်း သို့မဟုတ် မရှိတော့ခြင်းသည် တည်ငြိမ်သောအခြေအနေကို ညွှန်ပြနိုင်သော်လည်း ၎င်းကို ဓာတ်ခွဲခန်းဒေတာဖြင့် ပံ့ပိုးပေးသင့်သည်။

2.Serological စမ်းသပ်ခြင်း။

Serological tests များသည် နွားများအတွင်း၌ PRRS ပဋိပစ္စည်းများ ရှိနေခြင်းနှင့် အဖြစ်များကြောင်း ဆုံးဖြတ်ရန်အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ ယေဘူယျစမ်းသပ်မှုများတွင်-

Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA)- PRRS နှင့် ဆန့်ကျင်သည့် ပဋိပစ္စည်းများကို ဗိုင်းရပ်စ်နှင့် ထိတွေ့မှုကို ညွှန်ပြပြီး စစ်ဆေးသည်။

Immunofluorescence Assay (IFA): PRRS သီးသန့် ပဋိပစ္စည်းများကို ရှာဖွေရန် နောက်ထပ်နည်းလမ်း။

မတူညီသောအသက်အရွယ်အုပ်စုများကို ပုံမှန် serological testing သည် ရောဂါပိုးကူးစက်မှုပုံစံများနှင့် ဖြစ်နိုင်ခြေတည်ငြိမ်မှုကို ခွဲခြားသတ်မှတ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။ ပိုးမွှားအသစ်များ မပါရှိဘဲ ပဋိပစ္စည်းအဆင့်များ တသမတ်တည်းရှိနေပါက တည်ငြိမ်မှုကို အကြံပြုထားသည်။

၃။PCR စစ်ဆေးခြင်း။

Polymerase Chain Reaction (PCR) စမ်းသပ်ခြင်းကို နမူနာများတွင် PRRS ဗိုင်းရပ်စ် RNA ၏ ပါဝင်မှုကို သိရှိရန် အသုံးပြုသည်။ PCR စစ်ဆေးမှုသည် အလွန်အကဲဆတ်ပြီး လက်တွေ့လက္ခဏာများမရှိသည့်တိုင် တက်ကြွသောရောဂါပိုးများကို ရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်သည်။

တစ်ရှူးနမူနာများ-အဆုတ်၊ lymph node နှင့် tonsils ကို အများအားဖြင့် စမ်းသပ်သည်။

သွေးနမူနာများ-အထူးသဖြင့် ဝက်ငယ်များတွင် ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးကို စစ်ဆေးရန် အသုံးပြုနိုင်သည်။

အချိန်ကြာလာသည်နှင့်အမျှ တစ်သမတ်တည်း အနုတ်လက္ခဏာ PCR ရလဒ်များသည် လယ်ယာတွင် PRRS တည်ငြိမ်မှု၏ ခိုင်မာသော ညွှန်ပြချက်တစ်ခုဖြစ်သည်။

4. ဝက်ကလေးကျန်းမာရေးကို စောင့်ကြည့်ခြင်း။

မွေးကင်းစဝက်ကလေးများ၏ကျန်းမာရေးသည် PRRS တည်ငြိမ်မှု၏အရေးကြီးသောညွှန်ပြချက်ဖြစ်သည်။ အတည်တကျမွေးမြူထားသော မွေးမြူရေးခြံများတွင် သေဆုံးနှုန်းနည်းသော သန်မာသော ၀က်ကလေးများ ရှိတတ်သည်။ မွေးရာပါချို့ယွင်းချက်များ၊ အသက်ရှုလမ်းကြောင်းဆိုင်ရာပြဿနာများနှင့် ယေဘူယျတက်ကြွမှုတို့ကို စောင့်ကြည့်ခြင်းသည် ဗိုင်းရပ်စ်၏တည်ရှိမှု သို့မဟုတ် မရှိတော့ခြင်းအတွက် ထိုးထွင်းအမြင်များကို ပေးစွမ်းနိုင်သည်။

5.Biosecurity Measures များ

PRRS တည်ငြိမ်မှုကို ထိန်းသိမ်းရာတွင် ထိရောက်သော လယ်ယာဇီဝလုံခြုံရေးသည် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ ၎င်းတွင်-

ထိန်းချုပ်ထားသော ဝက်လှုပ်ရှားမှုများ-ဗိုင်းရပ်စ်ပိုးဝင်ရောက်ခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ဝက်အသစ်များ မိတ်ဆက်ခြင်းကို ကန့်သတ်ခြင်း။

သန့်ရှင်းရေးအလေ့အကျင့်များ- ဗိုင်းရပ်စ်ပြန့်ပွားမှုအန္တရာယ်ကို လျှော့ချရန် အဆောက်အဦများနှင့် စက်ပစ္စည်းများကို ပုံမှန် ပိုးသတ်ခြင်း။

ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်း အစီအစဉ်များ-မျိုးစေ့နှင့် ဝက်ကလေးများကို တသမတ်တည်းနှင့် ဗျူဟာမြောက် ကာကွယ်ဆေးထိုးခြင်းသည် ကိုယ်ခံစွမ်းအားကို ထိန်းသိမ်းရန်နှင့် ရောဂါဖြစ်ပွားခြင်းမှ ကာကွယ်ရန် ကူညီပေးနိုင်သည်။

လယ်ယာ၏ဇီဝလုံခြုံရေးအလေ့အကျင့်များကို အကဲဖြတ်ခြင်းသည် လက်ရှိ PRRS အခြေအနေကို တည်ငြိမ်နေနိုင်ဖွယ်ရှိမရှိ ဆုံးဖြတ်ရန် ကူညီပေးနိုင်ပါသည်။

6. ထုတ်လုပ်မှုမှတ်တမ်းများကို ဆန်းစစ်ခြင်း။

မျိုးပွားမှုစွမ်းဆောင်ရည်၊ ကြီးထွားနှုန်းနှင့် သေဆုံးမှုလမ်းကြောင်းများအတွက် ထုတ်လုပ်မှုမှတ်တမ်းများကို ပြန်လည်သုံးသပ်ခြင်းသည် PRRS တည်ငြိမ်မှုကို သွယ်ဝိုက်သောသက်သေပြနိုင်သည်။ တည်ငြိမ်သော PRRS အခြေအနေများသည် ပုံမှန်အားဖြင့် ရုတ်တရက် ကျဆင်းသွားခြင်း သို့မဟုတ် တိုးခြင်းမရှိဘဲ တသမတ်တည်း ထုတ်လုပ်မှုမက်ထရစ်များကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

7.Regular Veterinary Consultations

PRRS တွင် အတွေ့အကြုံရှိသော တိရစ္ဆာန်ဆေးဆရာနှင့် တိုင်ပင်ခြင်းသည် စစ်ဆေးမှုရလဒ်များနှင့် လက်တွေ့လေ့လာတွေ့ရှိချက်များကို ဘာသာပြန်ခြင်းအတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါသည်။ ၎င်းတို့သည် ထပ်လောင်းစမ်းသပ်မှု၊ ကာကွယ်ဆေးထိုးနည်းဗျူဟာများနှင့် ဇီဝလုံခြုံရေးပရိုတိုကောများကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများအပေါ် လမ်းညွှန်မှုပေးနိုင်ပါသည်။

နိဂုံး

ဝက်မွေးမြူရေးခြံတစ်ခုရှိ PRRS ၏တည်ငြိမ်မှုကိုဆုံးဖြတ်ရာတွင် ဆေးခန်းကြည့်ရှုခြင်း၊ ဓာတ်ခွဲခန်းစမ်းသပ်ခြင်း၊ ဇီဝလုံခြုံရေးအကဲဖြတ်ခြင်းနှင့် ကျွမ်းကျင်သူများ၏ ညှိနှိုင်းတိုင်ပင်ခြင်း ပါဝင်သော ဘက်စုံချဉ်းကပ်မှု လိုအပ်ပါသည်။ ရောဂါပိုးအသစ်များမရှိခြင်း၊ တစ်သမတ်တည်းဖြစ်သော serological နှင့် PCR စမ်းသပ်မှုရလဒ်များ၊ ကျန်းမာသောဝက်ကလေးများနှင့် တည်ငြိမ်သောထုတ်လုပ်မှုတိုင်းတာမှုများကြောင့် တည်ငြိမ်မှုကိုဖော်ပြသည်။ ဤအချက်များအား စဉ်ဆက်မပြတ် စောင့်ကြည့်ခြင်းဖြင့် လယ်သမားများသည် PRRS ကို ပိုမိုကောင်းမွန်စွာ စီမံခန့်ခွဲနိုင်ပြီး ၎င်းတို့၏ လုပ်ငန်းဆောင်ရွက်မှုအပေါ် ၎င်း၏သက်ရောက်မှုကို လျော့ပါးစေနိုင်သည်။